Çoğu insan, koronavirüs enfeksiyonunu hafif, kısa süreli semptomlara veya hiç semptom olmadan geçiriyor. Ancak bazı kişilerin enfeksiyondan sonra uzun süreli semptomları devam ediyor, buna “uzun COVID” deniyor.
Türkiye’de de Kovid takip poliklinikleri kurularak, uzayan kovid rahatsızlığıyla ilgili bir sistem oluşturulmaya çalışılıyor. Pilot uygulamanın tüm illerde yaygınlaştırılması hedefleniyor.
Uzun Kovid hala bilim insanları tarafından araştırılıyor ve her geçen gün bu konuda bilgilerimiz daha da artıyor. Daha önceki çektiğim bir videoda erken dönemde tanımlanan uzun kovidle ilgili bilgileri paylaşmıştım. Şimdi yeni bilgiler ne diyor, ona bir göz atalım.
Uzun COVID, değişken oranda nefes darlığı, yorgunluk, baş ağrısı ve uzun süren tat ve koku alma yeteneği kaybı gibi bir dizi semptomla karakterizedir.
Yapılan bir çalışmada ortalama yaşı 60 olan 384 hasta taburcu olduktan sonra 54 gün takip edildi. Bu hastaların 2 ay sonunda % 53’ünde nefes darlığı, % 34’ünde öksürük % 69’unda yorgunluk ve % 14.6’sında depresyon vardı.
Beklenen bir şekilde başlangıçta daha şiddetli hastalığı olan kişiler – beşten fazla semptomu olanlar – uzun COVID riski için daha yüksek risk grubunda görünüyor. Daha ileri yaş ve kadın olmak, daha yüksek vücut kitle indeksine sahip olmak gibi, uzun süreli semptomlara sahip olmak da uzun kovid için risk faktörleri olarak görünüyor
Yine aynı çalışmada COVID-19 semptomlarını yaşayan kişilerin % 13’ünün bu semptomları 28 günden fazla ,% 4’ünün ise 56 günden fazla bu semptomları yaşadığı görülüyor. Yine farklı sosyal medya ortamlarında semptomların 4.5 ay sonra dahi devam ettiğini bildiren hastalar bulunuyor.
Yine yakın zamanda yayımlanan bir araştırmada özellikle yorgunluk dikkat çekici. Araştırma yorgunluğun COVID-19’dan sonra yaygın olduğunu, vakaların yarısından fazlasında meydana geldiğini ve erken hastalığın ciddiyetiyle ilgisiz göründüğünü belirtiyor. Bu çalışmadaki uzun süreli semptomlar için risk faktörleri arasında kadın olma ve ilginç bir şekilde daha önceden anksiyete ve depresyon teşhisine sahip olma yer alıyor.
Erkekler kadınlardan daha ciddi enfeksiyon riski altındayken (ki ölümler erkeklerde daha fazla), kadınların uzun COVID’den daha fazla etkilendiği görülüyor.
